تصحیح متن، تفسیر فکر(بررسی شیوۀ تصحیح و تحلیل دیوان ناصر خسرو)

Authors

فیروز اسماعیل زاده دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران.

مهدی محقق استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

Abstract:

دیوان ناصر خسرو و با تصحیح استاد مجتبی مینوی و دکتر مهدی محقق از جمله آثار منقح متون فارسی است که با شیوۀ علمی و متد تحقیق و تصحیح فراهم آمده است. مع هذا ارزشهای این متن صرفاً در مقام تصحیح باقی نمیماند، بلکه با ژرف نگری بیشتری میتوان دریافت که این دو استاد برجسته- با تبحّر در تاریخ، کلام، فلسفه و ادبیات فارسی نیز با تسلط کامل به زبان و ادب عربی- اثر ویژهای را باز تولید کردهاند؛ به گونهای که کار تصحیح متن حاضر، علاوه بر گزارش و تحلیل به تفسیر و حتی تأویل متمایل میشود یا قابلیت فهم و تأویل بیشتری پیدا میکند. آگاهی استاد مینوی از تاریخ و فرهنگ و به ویژه متن شناسی و تصحیح متن، همراه با تبحّر دکتر محقق در کلام، و آگاهی از نحلهها و فرق اسلامی و علوم عصر، سبب شده شعر و اندیشۀ ناصر خسرو بازنمایی واقعیتری بیاید. کار استاد مینوی در روش شناسی و جستو جو برای قطعیت متن با طرز دکتر محقق در شناسایی جوهر و هستی شعر ناصر خسرو، گویای دو رویکرد توأمان در متن است. نگاه دوم به متن (شیوۀ دکتر محقق) افزودن بر قابلیت فهم بیشتر به استمرار معنا و تفسیر مدد میرساند. در جستار حاضر دو رویکرد و تبحّر ویژۀ استاد مینوی و استاد محقق در تصحیح متن با این هدف بررسی شده که تلفیق و برآیند آن میتواند راهنمای ارزندهای برای محققان در حوزۀ تصحیح باشد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

ضرورت تصحیح دوبارة دیوان امیر خسرو دهلوی

امیرخسرو دهلوی، طوطی زبانآورِ هند، از شاعران بنام پارسیگوی (651 هند- 725دهلی) است، شکی نیست که بزرگترین شاعر شبه قارة هند امیرخسرو است که برخی وی را سعدی هندوستان نامیدهاند. او در نظم و نثر پارسی توانایی کامل داشت و از استادان این فن به‌شمار میرود. دیوان غزلیات امیرخسرو بارها در شبه قاره و ایران به چاپ رسیده است. چاپهای تهران م. درویش و سعید نفیسی مورد عنایتِ اقبال صلاحالدین در تصحیح بعدی ...

full text

تصحیح چند بیت از دیوان ناصر خسرو (بر اساس نسخه‌ای تازه یافته)

یکی از نسخه‌هایی که مینوی و محقق در تصحیح دیوان ناصر خسرو از آن بهره برده‌اند، نسخه مکتوب به سالهای 712 تا 714 هجری، محفوظ در کتابخانه ایندیا آفیس (دیوان هند) بوده است، که متأسفانه برخی از صفحات آن کاستیهایی دارد و بیتهایی از آن به علت محو و سیاه شدگی ناخواناست. از این‌رو، نسخه چاپی یاد شده در بردارنده ابیاتی مبهم، ناقص و مشکوک است. در این میان، در فاصله سالهای 1039-1041 هجری نسخه‌ای به خط صدرا...

full text

ضرورت تصحیح دوباره دیوان امیر خسرو دهلوی

امیرخسرو دهلوی، طوطی زبانآورِ هند، از شاعران بنام پارسیگوی (651 هند- 725دهلی) است، شکی نیست که بزرگترین شاعر شبه قاره هند امیرخسرو است که برخی وی را سعدی هندوستان نامیدهاند. او در نظم و نثر پارسی توانایی کامل داشت و از استادان این فن به شمار میرود. دیوان غزلیات امیرخسرو بارها در شبه قاره و ایران به چاپ رسیده است. چاپهای تهران م. درویش و سعید نفیسی مورد عنایتِ اقبال صلاحالدین در تصحیح بعدی ...

full text

روش تصحیح متن در دیوان منوچهری دامغانی، به تصحیح محمد دبیرسیاقی و پیشنهادهایی در باب بعضی ابیات دیوان

تا کنون چندین تصحیح از دیوان منوچهری دامغانی در ایران و خارج از ایران انجام گرفته است. از میان این تصحیحات، تصحیح دکتر محمد دبیرسیاقی شناخته‌شده‌‌ترین و معتبرترین تصحیح از دیوان منوچهری است. اما این تصحیح نیز دچار اشکالات فراوانی است. نوشتة پیش رو، چنانکه از عنوان آن نیز برمی‌آید، نقدی است بر روشی که مصحح در تصحیح دیوان منوچهری دامغانی در پیش گرفته است. در این نقد، به 4 مقوله پرداخته شده است؛ 1...

full text